Tanımaktan, TRT-TSR(Türkiye’nin Sesi Radyosu) ve Ankara Radyosu’nda yayınlanan programlarım için röportajlar yapmaktan onur duyduğum İlber ORTAYLI Hocam engin bilgisi, geniş bakış açısı, net ve yalın anlatımıyla hemen her yaştaki izleyicisine, dinleyicisine ve okuruna hitap eden bir bilge kişidir.
Cesur yüreklidir Sayın Ortaylı… Bu nedenle iktidarın hoşuna gitmeyen siyasi görüşlerini de ortaya koymaktan imtina etmemiştir. Bir Ömür Nasıl Yaşanır? Kitabında da cesaretinin, kişiliğine ve hayatına kattığı gücü ortaya koyarak, aza kanaat eden “kader”ci Türk toplumunu yüreklendirmek; düşünce gücü ve üretimle buluşturarak, ümitvar etmek, rahatlatmak ister.
Bunu anlamak için sadece şu cümlesi bile yeter: “Cesur olun. Kendinizi rahat hissettiğiniz alanın dışında pencereler açın. Farklı dünyalarla ancak böyle tanışırsınız. Ben hep yerimde dursaydım, dünyamı değiştirecek insanları aramasaydım, bugün tanıdığınız ben olmazdım.”
Hocamıza göre; üretmek canlandırır, tembellik ise insanı tüketen bir illettir: “İnsanın bittiği an, miskinliğe esir olduğu andır. İnsan, konforundan vazgeçmeyi göze almalıdır. Kendi dünyasını kendisi yerinden oynatmalıdır.”
Prof. Dr. İlber Ortaylı, bu kitapta, bir insanın çocukluğundan itibaren hayatın hemen her döneminde ve istediği her alanda ister gerekli olduğu için, isterse keyfe keder; yapmak istediği işleri nasıl yapabileceğini, çözümlerini nasıl bulabileceğini, örnekleyerek anlatıyor.
“Herkes kendi talihinin mimarıdır” diyor, sayın Ortaylı… Kişinin hayatıyla ilgili kararlarını kendisinin vermesinin ve o kararın gereğini yapmasının; arkasında durmasının onu nasıl eğiteceğini, güçlendireceğini ve olgunlaştıracağını gösteriyor.
Pek çok kişi hayatın kaç dönemden oluştuğunu, hangi dönemde nelerle karşılaşıp, nasıl tecrübeler edineceğini bilmeden yaşar, düşünmez de… Kıymetli Hocamız bunu kitabında bazı yaşlar üzerinden koyuyor. Bu önemlidir ama bununla birlikte, mutlu olmak için insanın yaşadığı anın bilincinde olması gerekir ki; hayatı hakkıyla yaşayabilsin, diyor.
İnsanın kimden, ne öğrenebileceğini, mesleğini neye göre seçmesi gerektiğini bilmesi de önemlidir. Sonra mesela; herkes yabancı dil öğrenebilir mi, nasıl? Bu önemli sorunun cevabı da var, “Bir Ömür Nasıl Yaşanır?” kitabında.
- Bir alanda söz sahibi olmak, yetkinleşmek için nelere ihtiyaç vardır?
- Bir yabancı dil hangi yaşlarda ve nasıl öğrenilir?
- Yapılan işten en iyi sonucu alabilmek için nasıl çalışmak gerekir?
- İyi film, güzel müzik, doğru kitap nedir?
- Hangi temel eserleri okumalı, dinlemeli ve seyretmeliyiz?
- Nasıl daha iyi, daha yararlı seyahat edilir, yaşadığımız şehri nasıl tanımalı, nasıl yararlanmalıyız?
Bir okuyucu olarak bence en önemlisi;
- hayattan yüksek beklenti(ler) yerine hayata değer katmaktan, bunun için gerekli ya da yaralı olabilecek insanları arayıp bulmak; bütün bunları yapabilmek için de doğru kararları alabilmek, doğru kişileri dinlemek gerektiğinden söz ediyor.
Kitaba tematik ölçekte bakarsak; İlber Ortaylı’nın “Bir Ömür Nasıl Yaşanır?” Kitabının ana temalarını şöyle sıralamak mümkün;
- Aslolan öğrenmeye açık yaşamak; yaşam boyu eğitim önemlidir:
- “Hayat boyu öğrenmek esastır. Merak duygusunu canlı tutmak ve yeni bilgiler edinmeye açık olmak gerekir.”
- “Eğitim, insanın kendini geliştirmesi ve potansiyelini ortaya çıkarması için gereklidir.”
- Eğitim, bilgi biriktirmektir, insanın hayatta daha iyi seçimler yapmasını ve daha doğru kararlar vermesini sağlar.”
- Deneyimler eğitimdendir:
- “Kitaplardan ve teorilerden öğrenmek önemlidir, ancak asıl önemli olan deneyimleyerek öğrenmektir.”
- “Hatalar ve zorluklar da öğrenmenin bir parçasıdır. Hatalarımızdan ders alarak kendimizi geliştirmeliyiz.”
- “Seyahat etmek, farklı kültürleri tanımak ve yeni insanlarla tanışmak da deneyimle öğrenmenin önemli yollarından biridir.”
- Hayatın tadını çıkarmak gerek:
- “Hayat kısa ve değerlidir. Her anın tadını çıkarmak aynı zamanda üretken yaşamak gerekir.”
- “Sevdiklerimizle zaman geçirmek, hobilerimizle uğraşmak; güzelliklerden keyif almak önemlidir.”
- “Olumlu bir bakış açısına sahip olmak ve her zaman umutlu olmak gerekir.”
- Yarışımız daima kendimizle olmalı, kendimizi geliştirmeliyiz:
- Fiziksel, zihinsel ve ruhsal açıdan sağlıklı olmak için İnsan kendini sürekli olarak geliştirmeye çalışmalıdır.”
- “Erdemli bir insan, yapıcı bir karaktere sahip olmak gerekir.”
- “Topluma katkıda bulunmak ve toplum için faydalı bir insan olarak yaşamak önemlidir.”
- Doğru seçimler yapmak önemlidir:
- . Yaptığımız seçimler hayatımızın gidişatını belirler. “Hayatta doğru seçimler yapmak gerek. “
- “Seçimlerimizi yaparken, mantıklı ve tutarlı olmak gerekir.”
- “Seçimlerimizin sonuçlarına katlanmaya hazır olmamız gerekir.”
Özetle; Kitabın ana teması: Hayatı bilinçli, bilgi, deneyim ve erdemle yaşamak, kişiyi mutlu bir birey yapar, sonuçları ne olursa olsun, ‘keşke”’siz, doğru bir ömür sürmesini sağlar.
Böyle yaşıyorsanız;
- Geçmişten ders alıyorsunuzdur,
- Geleceğe dair umutlusunuzdur,
- Farklılıklara saygı duyuyorsunuzdur,
- Hoşgörülüsünüzdür,
- Cesaretlisinizdir,
- Hayata dair sorumluluk duyuyor; doğruyu biliyor ve savunuyorsunuzdur.
Rehberlik ölçeğinde ele alırsak; “Bir Ömür Nasıl Yaşanır” kitabı okuyucuya hayatını daha anlamlı, daha verimli yaşayabilme yolu, yöntemi öğretiyor.
- Kendi kaderinin mimarı ol!
- Öğrenmeye açık ol; sürekli öğren, keşfet!
- “Seçimlerimiz hayatımızı belirler.” Doğru seçimler yap!
- “Erdemli bir hayat, anlamlı bir hayattır.” Erdemli yaşa!
- “Zamanını iyi kullanın, çünkü geri gelmez!”
- Hayatı sevmeyi, keyif almayı unutma!” diyor.
Sonuç olarak:
“Bir Ömür Nasıl Yaşanır?”, anlamlı ve dolu bir hayat yaşamak isteyen herkes için çok yararlı bir rehberdir. Çünkü; İlber Ortaylı’nın tarihsel ve felsefi bakış açısı, kişisel deneyimleri ve gözlemleri, okuyuculara kendi hayatlarını inşa etmeleri için ilham veren çok anlamlı örneklerdir.
İlber ORTAYLI Hocamıza; bu kıymetli bilgilerini okurla buluşturduğu için çok teşekkürler…
“Bir Ömür Nasıl Yaşanır?” en kısa sürede okumanız dileğiyle…
