YAZI DİZİMİZ DEVAM EDİYOR…
16 AĞUSTOS 1920
*TBMM’de, milli savunma için herkesin taşınabilir malından onda birinin alınması önerildi.
*Ereğli ve Zonguldak’tan çıkarılan kömürler hakkında kanun çıkarıldı.
Meclis genel kurulu, Celalettin Arif Bey’in ve sürekli izinli olan Cemalettin Efendi’nin yerlerine vekâlet etmek üzere iki başkan vekili seçmeyi kararlaştırdı.
*Belçika’nın İstanbul Temsilcisi Marghetitch, raporunda, Türklerin uygarlıkta ilerleyebileceklerini ileri sürenleri eleştirdi.
*Enver Paşa, Moskova’ya geldi.
*Kimi kaymakamlıklara atamalar yapıldı.
*Annesi Zübeyde Hanım, Kayseri’ye iş için gitmekte olan Miltiyadi adında bir Rum tüccarla göndermek üzere Mustafa Kemal’e yolladığı mektupta; kimseden ödünç para alınamadığını” belirti. Mektuba Makbule Hanım; “Eğer Anadolu’daki bagiler tenkil edilmez ve oralardan def edilmezse burada halimiz haraptır.” notunu düştü.
*Yabancı gazetelerden, Mustafa Kemal’in Ankara’da zevk ve safa içinde yaşadığı yalanını yazanlar oldu.
17 AĞUSTOS 1920
*Türk-Sovyet askeri komisyonu, Türkiye’ye yapılacak askeri yardımı görüşmeye başladı.
*Kazım Karabekir, Meclis Başkanlığı’na çektiği telgrafta, Saltanat Şurası’nda Sevr Anlaşması’nı kabul edenlerle, anlaşmaya imza koyanların vatan haini ilan edilmelerini istedi.
*Çatalca’yı Fransızlar işgal etti.
*Dönemin “havuz medyası” niteliğindeki Alemdar gazetesi: “Mustafa Kemal ve adamları, soymaktan, çalmaktan, çırpmaktan başka bir şey bilmez.” diye yazdı.
*İngiliz Savaş Bakanlığı’ndan Dışişleri Bakanlığı’na: Anadolu’ya karşı kullanılmak üzere, İstanbul Hükümeti’nin 25.000 kişilik bir ordu kurmasını kabul ediyoruz. Barış şartlarını Anadolu’ya İstanbul Hükümeti İtilaf Devletleri’nden daha kolay kabul ettirebilir. Bilgisin verdi.
*Aşar vergisinin ürün veya para olarak üç taksitte alınması bir kanunla kabul edildi.
*Ulusal güçlerin aynı organı Hakimiyeti Milliye: İmza önemsizdir, Anayasa’ya göre onaylanamaz. Orduya, yiyecek, giyecek ve silah yardımı için Anadolu’nun hamiyet yarışı yazılarına yer verdi.
18 AĞUSTOS 1920
*Fransızlarla milli kuvvetler arasında Ceyhan’ın kuzeyinde çarpışmalar yaşandı.
*Çerkez Ethem kuvvetleri, Simav tepelerini işgal etmiş olan Yunan kuvvetlerini durdurdu.
*TBMM, toplanma biçimi ve yetkileriyle ilgili yasa tasarısını görüşüyor.
*Bolu isyanına önayak olanlardan ikisi subay 36 kişilik bir mahpus grubu Kastamonu’ya getirildi. Bunların içinde bir Rum papazı, bir Yunan ve bir Ermeni casusu da var.
*Gandi, Kalküta’da yaptığı konuşmada, Türkiye yi savundu.
19 AĞUSTOS 1920
*Baskınlar sonucu, Fransızlar Antep’in dışına çekildiler. Halk, ulusalcıları sevinç gözyaşları ile karşıladı.
*Seyhan nehrine inen hendek ve siperlerde mevzilenmiş çeteler, Fransız kuvvetlerine saldırdılar. Fransızlar, 200’ünü esir aldılar.
*Beypazarı halkı, Sevr Anlaşması’nın imzalandığı haberi üzerine bir miting düzenleyerek “Kahrolsun sulh! Yaşasın Kuvayı Milliye!” diye bağırdı.
*TBMM, 22 Temmuz’da toplanan Saltanat Şurası’nda Sevr Anlaşması’nın kabulü için olumlu oy kullananları ve anlaşmayı imzalayanları vatan haini ilan etti.
*Azerbaycan Cumhurbaşkanı Neriman Nerimanofun TBMM’nde okunan mesajında; “Müslüman komünistleri, amacınıza varmanız için olanca güçlerini harcayacaklardır. Aksi halde sizin, bizim ve bütün Doğu’nun varlık sebebi yoktur.” cümleleri yer aldı.
*Ankara’da olanaklar müsait olmadığı, İstanbul’daki Damga Matbaası’nda bastırılması mümkün olmadığı için Ankara Bakanlar Kurulu, Maliye Bakanlığı’na Avrupa’da yüz milyon pul bastırma yetkisi verdi.
*Trabzon Metropoliti Hrisantos, Paris’te ABD kurulundan Coster Briton ile görüştü. Pontos Ermenistan’a bağlanırsa İslamlarla Rumların buna birlikte direneceğini söyledi.
*Yenigün gazetesi: Edebiyat ve Fen Fakültelerinin lağv edilmesi kararını ala Damat Ferit’i eleştirdi.
20 AĞUSTOS 1920
*Ulusal güçler Binbaşı Rahmi Bey (Apak) kumandasında, İnegöl’de bir aydır devam eden karışıklık sona erdi.
*Kastamonu halkı toplu savunmaya hazırlanıyor.
* Açıksöz gazetesi, İzmir işgalini yaşamış olan bir Öğretmen’in; “katiyetle tekrar ediyoruz, halkımız iyi ve temiz rehber olunca her şeyi yapmaya muktedir ve amadedir.” Sözlerine yer verdi.
*İngiliz Muhipler Cemiyeti’ne yapılan törenle Osmanlı yönetim kadrolarında bulunmuş olan birçok işi katıldı ve bunlar; Ulusal Kurtuluşu önlemek için kurulan bu derneğe başarı ve Haşmetli Kral ve Kraliçe’ye afiyet dilediler.
*Enver Paşa, Cemal Paşa’ya yazdığı mektupta, Moskova’da İslam İhtilal Cemiyetleri İttihadı’nı kuracağını bildirdi.
21 AĞUSTOS 1920
*İngiliz, Fransız ve İtalyan yüksek komiserleri, Padişah Vahdettin’i ayrı ayrı ziyaret ederek, ulusal direnişin bastırılmasını istediler.
*Padişah Vahdettin, İngiliz Yüksek Komiserine; Mustafa Kemal Paşa’ya ve Ankara’ya düşmanlığını dile getirdi, İngilizlerden yardım istedi.
*Fransızlar Antep’e yeniden saldırdılar.
*Yunan kaynaklarına göre Demirci’de 150 Türk öldürüldü.
*Ulusal güçler, Yalova’yı geri aldı.
*Cephede görevlendirilen milletvekilleri izinli sayıldıklarına dair kararlar alındı.
(98 yıl önce 22 Ağustos’ta Kesin kurtuluş atağı başladı. 23 Ağustos günü; padişah (yani halife) bir Fransız firmasına, Taksim caminin satışını imzaladı.)
22 AĞUSTOS 1920
*Antep’te şiddetli çarpışmalar oldu.
*İstanbul hükumeti, Sevr Anlaşması gereğince terk ettiği yerlerdeki memurların maaşlarını kesti.
*Cavit Bey, Lozan’dan Paris’te Weil adlı Fransız yetkilisine yazdığı mektupta; “Yarı ölü bir sultanla, tamam deli bir sadrazamın” hüküm sürdükleri İstanbul’dan bahsederek, Sevr antlaşmasına verilen desteği kınadı.
23 AĞUSTOS 1920
*Mustafa Kemal Paşa, Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Kütahya Merkez Kurulu’na, Kütahya Milli Alayı’nı kurdukları için teşekkür yazısı gönderdi.
*Mustafa Kemal Paşa, Demirci Mehmet Efe’ye yararlılıklarının devamını isteyen yazı gönderdi.
*Yunanlılar İzmir’de askeri güçlerini artırmayı sürdürdüler.
*L.George, İtalyan Başbakanı’nı Türkler üzerine silahlı birlikler göndermeye ikna etmeye çalıştı.
*Anadolu şimendifer idaresinin maaş ve masrafları için 1920 yılı bütçesin harcamaları kabul edildi.
*Ziya Gökalp’in Malta’dan eşine; “Yarın bayram. İnşallah hakiki bayramı da görürüz” diye yazdı
100 YIL ÖNCE 24 AĞUSTOS 1920
*Türk-Sovyet dostluk ve yardım anlaşması parafe edildi. *Milli Aşireti, 2-3.000 kadar atlı ve develi, bir o kadar yaya ile yeniden güney sınırından içeri girdi. Viranşehir’in Atşan köyüne gelerek telgraf hatlarını kesti.
*Mustafa Kemal Paşa, Bitlis’te Küfrevioğulları’ndan Şeyh Abdülbaki Efendi’ye yazdığı mektupta, kendisine yerel durum hakkında sık sık bilgi verilmesini rica etti.
25 AĞUSTOS 1920
*Fransız uçaklarından Antep üzerine atılan bildirilerde halk teslim olmaya çağrıldı.
*Kuvayı Milliye’nin katil olduğu içeren Fetvalar atıldı.
*Birinci Yunan tümeni İzmir-Aydın demiryolu üzerinde Ortanca İstasyonu’nu işgal etti.
*Damat Ferit Hükümeti’ne karşı olduğu bilinen Abdülmecit, Dolmabahçe’de polis gözetimine alındı.
*Enver Paşa Moskova’dan, Mustafa Kemal’e yazdığı mektupta, Kafkasya ve Dağıstan’dan derleyeceği atlı tümenlerle ilkbaharda Türkiye’ye geleceğini bildirdi.
*Yenigün gazetesi kurban bayramı vesilesiyle; “Bu hazin günlerde kimsesizleri ve yetimleri düşünelim.” diye yazdı.
26 Ağustos 1920
* Fransızlar, Tarsus kıyılarındaki köyleri sabahtan akşama kadar top atesine tuttu. General Goubeau, zırhlı trenle Iskenderun’dan Adana’ya geldi. Generalin komuta ettiği tümenin Ceyhan-Osmaniye arasına yerleştirilmesi kararlaştırıldı.
* 1.Yunan Tümeni Izmir-Aydın demiryolu üzerinde Ortanca Istasyonunu işgal etti.
* Ankara Hükümeti, Sovyetlerin notasına karşılık vererek, Ermenistan ve Türkiye arasında iyi komşuluk ve dostluk ilişkilerinin kurulmasında Sovyet Rusya’nın arabuluculuğunu kabule hazır olduğunu bildirdi. Doğu Harekatı’ nda Ermeniler yenilince Sovyetler bir kez daha arabuluculuk önerecekler ancak Mustafa Kemal’in 23 tarihli emriyle bu öneri reddedilecektir.
* Abdülmecit, Dolmabahçe’de polis gözetimine alındı. Damat Ferit Hükümetine karşı olduğu bilinen Abdülmecit’in evi çevresindeki polis gözetimi 7 Ekimde kaldırılacaktır.
*Enver Paşa Moskova’dan Mustafa Kemale yazdığı mektupta, Kafkasya ve Dağıstan,’dan derleyecegi 6 tümenle ilkbaharda Turkiye’ye geleceğini bildirdi.
* Ziya Gökalp, eşi Vecihe Hanım’a mektubunda; “Bizim hakiki bayramımız inşallah yakindir” diye yazdı.
27 AĞUSTOS 1920
*Birinci Yunan Tümeni, Uşak’ı zapt etmek için Alaşehir’deki karargâhından hareket etti.
*Mustafa Kemal Paşa, Afyon’da, Uşak Cephesi’nin durumunu ve Yunan ilerlemesi karşısında alınacak tedbirleri görüşüyor.
*Uşak’ın savaşmadan terkedilmesi uygun görülmüyor.
*Cepheden çok miktarda firar var. Askerin morali çok bozuk.
*Kuvayı Milliye, Hendek’i isyancılardan kurtardı.
*Robeck’ten Curzon’a: Osmanlı Devleti’nin mali durumu ümitsizdir. Türk memurları maaş alamazlarsa karışıklıklar çıkacaktır.
100 YIL ÖNCE 29 AĞUSTOS 1920
*Uşak’ta şiddetli çarpışmalardan oldu. Uşak, Yunanlılar tarafından işgal edildi.
*Yunanlılar 400 erimizi esir aldılar.
*Bursa halkına bildiri atmak üzere havalanan bir uçağımız, düşüp parçalandı.
*Demirci Mehmet Efe kuvvetleri Ortakçı güneyindeki Yunan ordugâhlarına başarılı ateş baskınla bulundu.
*Moskova’daki Ankara askeri danışmanımız Rusya’nın, Anadolu’ya göndereceği mühimmat ve malzeme hakkında bilgi verdi.
*Alemdar gazetesi, Anadolu’da onuru-namusu için çalışan Kuvayı Milliyecilerin, bir an önce ezilmeleri isteğini yeniden sayfalarına taşıdı.
30 AĞUSTOS 1920
*Yunan ilerleyişi karşısında iç barışı sağlamak ve direnci artırmak isteyen Meclis’in Adapazarı ve Düzce’de ayaklanmaya katılanları bağışlayan bildirisi, Batı Cephesi Komutanı Ali Fuat Paşa tarafından yayımlandı.
* 29 Ağustosta Uşak’ı ele geçiren Yunanlılar, Aslıhanlar’a doğru ilerliyor.
* Dışişleri Bakanı ve Delegeler Kurulu Başkanı Bakır Sami Bey, aynı kurulda bulunan Iktisat Bakanı Yusuf Kemal Bey’i, hazırladığı bir raporla Ankaraya gönderdi. Yusuf Kemal Bey 2 Eylülde Moskovaya hareket edecek. Hazırlanan raporda; Sovyetlerin yardım verecekleri, Ermenistan yolunu diplomatik çabalarla, olmaz ise kuvvet yoluyla açacakları, Bekir Samı Bey’in Italya’dan silah satın almak için 1milyon liralık yardım isteyeceği, Çiçer’in Milli And sınırlarının etnik sınırla düzeltilmesini istediği ancak bunun kabul edilmediği, Sovyetlerden Halil ve Cemal Paşalarla görüşme yapmamalarının istendiği belirtildi.
* Albayrak gazetesinde Karabekir’in bayram tebriği:
” Islam ve Rus milletleri Ingiliz , Fransız ve Yunan çapulcuları kovacaktır
2 EYLÜL 1920
*İktisat Bakanı Yusuf Kemal Bey, Ankara’ya getirmek üzere yanında çok miktarda mavzer fişeği ve 1 milyon altın ruble ile Moskova’dan ayrıldı.
*Batı Cephesi Komutanı Ali Fuat Paşa, Genelkurmay Başkanlığı’na Ankara’yı terk etme kararının ancak Eskişehir’i terk etme kararından sonra alınabileceğini bildirdi.
*Meclis, bedelli askerlik yasasını görüşmeye başladı.
*Ankara Hükumeti, Karadeniz’de tehlike altında olan gambotların Rusya’ya gönderilerek güvenlik altına alınması emrini verdi.
*Mustafa Kemal Paşa’nın Le Journal’a demeci: “Arkamda bütün İslam dünyası, yanımda bana elini uzatan daha büyük bir müttefik var.”
*İstanbul hükumeti denetiminde, işgalcilere hizmet eden “Mütareke basını” şu yalanlara yer verdi: Mustafa Kemal saldırıya uğradı hastaneden çıkamıyor, Fransızların, Ermenilerin, Yunanların, Rumların, kız ve karıların kesilmesin emrediyor.
*Paris’te yayımlanan Radikal’den; Türk milleti ve İslam dünyası, İngiltere’nin aleti olan Damat Ferit’i tanımıyor.
3 EYLÜL 1920
* Ingilizlerin bugün boşalttığı Nizip, hayvanlarına yiyecek bulmakta güçlük çeken Fransızlar tarafından işgal edildi.Antep Kuvayı Milliye Sarımsak Tepeye saldırı düzenledi.
* Damat Ferit Paşa Istanbul Büyükdere Ibrahim Paşa Çiftliği’nde eğitim gören birliklikleti denetledi. Damat Fetit bu birlikleri Anadolu’ya karşı kullanmayı tasarlıyor.
* Ingilizlerin Mustafa Kemal ile anlaşma şartları, Curzon tarafından Robeck ile Sir G. Buchanon’a bildirildi.
* Baku’ de Türkiye Komünist Teşkilatları Kongresi toplandı. Kongre’ye Mustafa Suphi Başkanlık etti.
*Moskova’dan Trabzon’a dönen kurye subayı Kamil Efendi’nin rapor özeti Doğu Cephesi’ne bildirildi.
* Yenigün gzt: “Türkler ısterseniz Yunanlıları bir kaşık suda boğabildiniz. Zamanı gelmiştir, davete ve teşvile hacet mi var?
*Ikram ve Vakit gzt: ” Zübeyde ve Makbule Hanımlar’ın Neologos’tan Samsuna vardı”
*Vakit gzt: “Mustafa Kemal umumi af ilan etti. On bin kişilik bir kuvvetle Inegöl-Yenice üzerine yürüyecek”
* Akşam gzt: “Uşak savaşları. – Istanbulda hastalıktan bir ayda 1171 hemşehrimiz öldü”
4 EYLÜL 1920
*İçişleri Bakanlığı’na, Mustafa Kemal’ Paşa’nın adayına karşı aday olan Dr. Nazım Bey seçildi.
(Sosyalist kadroların ileri gelenlerinden Dr. Nazım Bey,
Mustafa Kemal tutumu karşısında istifa ettirilmek
durumumda kalacak).
*Hükümet, ateş hattında olağanüstü kahramanlıklar gösteren erbaşların okuma yazmasına bakılmayarak subay vekilliklerine yükseltilebileceklerini kararlaştırdı.
*Fransızların Adana genel valisi Bremond’a, Karataş’ta 3.500.000 Franklık buğdayın İtalyanlara satışında yolsuzluk yapıldığı gerekçesiyle işten el çektirildi.
* 5 Kasım 1919’da kurulan Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti Başkanı Melek Hanım, Sivas’tan Meclis Başkanlığı’na çektiği telgrafta, Yunan zulümlerini kınadı. Telgrafta “Bize düşen görev, asker kardeşlerimizin ihtiyacını karşılamaktır. Bunu elimizden geldiği kadar yapmaya çalışıyoruz” denildi
*Yunan kuvvetleri Gediz’i ele geçirdiler.
*Vakit gazetesinde Rıza Tevfik’in “Memleketimizin kurtuluşu, zorbaların çalışmalarını önlemeye bağlıdır.” içeriğindeki söyleşisini yayınladı.
5 EYLÜL 1920
*Birinci Yozgat Ayaklanmasından sonra bağışlananlar, İkinci Yozgat Ayaklanması başlattılar.
*Kastamonu Lisesinde, Vali Cemal Bey’in çağrısı üzerine, ulusal ve genel bir seferberlik için halk toplantısı yapıldı. *Baku’da Doğu Milletleri Kurultayının beşinci oturumu Pavloviç, “Yeniden doğmuş ve güçlü bir Türkiye’nin oluşması, eğer iktidar hala zenginlerin, spekülatörlerin, mülk sahiplerinin elinde kalacaksa, ne getirecektir?” dedi.
*TBMM Genel Kurulu, bir süredir görüşmekte olduğu Meclis’in amacı, toplanma ve görüşme biçimi konularını kapsayan kanunu kabul etti. Buna göre Meclis, yurdun kurtarılışına kadar tatil yapmadan çalışacak.
*Yunanlılar, Yalova’yı ikinci kez işgal ettiler.
*Gazeteler göçmenlerin çokluğundan ve yoksulluğundan söz ettiler.
6 EYLÜL 1920
*Genelkurmay Başkanı İsmet Bey, Karabekir’e, Sovyet yardımlarının gecikmesinden duyduğu kaygıları yazdı.
*Bakü Doğu Milletleri Kurultayı’nın 6. Oturumu. Doğu ülkelerinde köylülerin korku verici sefilliği anlatılarak toprak sahiplerinin mülksüzleştirilmesi, toprakların onları işleyen çiftçi ve gündelikçiler arasında bölüştürülmesi; aşar ve diğer bütün vergilerin kaldırılması, köylü borçlarının silinmesi öngörüldü. Her iki tez de kurultayda oybirliği ile kabul edildi.
*Yunanlılar, Denizli’nin Güney kasabasını ele geçirdi.
*Karabekir, Enver Paşa’ya iki kanaldan gönderdiği “pek acele” mektupta; Hindistan ihtilali hayallerinden vazgeçirmeye, Rusya ile bağlantının kurulması için Doğu yolunun açılmasında yardımcı olmaya çağırdı.
*Suriye’den gelip bugün Meclis’te okunan bir telgrafta, Fransız kuvvetlerine Suriye’de büyük kayıplar verdirildiği anlatıldı.
*Nizip Kuvayı Milliyesi, Fransızlara bir baskın düzenleyerek onları Nizip dışına attı.
Yenigün yer verdiği bir yorum; Venizelos diyor ki: Türk milleti dediğiniz nedir? Yunan ordusunun karşısında bir Türk milleti değil, çürümüş bir insan kitlesi bulunuyor.
7 EYLÜL 1920
*isyancılar Zile’yi bastılar.
*Yozgat Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti ve eşrafı, TBMM’ne gönderdikleri telgrafta, ulema, memur, eşraf, tüccar, kadın ve erkek, fedakarlıkları göstermeye hazır olduklarını, savaşan orduya katılma kararı aldıklarını bildirdiler.
*Milli Aşireti isyancıları, 5. Tümen’in saldırısı üzerine Suriye’ye çekildiler.
*Baku’da Doğu Milletleri Kurultayının 7. oturumu. Kadınlar adına Türkiyeli Naciye ve Türkistanlı Bibinur Hanımlar, devrimin kadınların kurtuluşu için taşıdığı öneme değindiler, kadınların isteklerini anlattılar.
*İstanbul Hükumeti, Enver Paşa zamanında yapılmış terfilerden bazıları iptal edilerek birçok subayın rütbesi indirdi.
*Padişah tarafından onaylanmış kararnameye göre, Mustafa Kemal’in rütbesi de kaymakamlığa (yarbaylığa) indirilmiş oldu.
*Yunanlılar, Orhangazi (Pazarköy) kasabasını işgal ettiler.
*Akşam gazetesinde yer alan bir haber; “İbret alınacak bir manzara. Bir eski ziraat mütehassısı dondurma satıyor …“
8 EYLÜL 1920
*Külçe halinde ilk Sovyet yardımı altın Erzurum’a geldi. 200 kilosu, Kolordu ihtiyacı için Karabekir tarafından alıkonuldu, gerisi Ankara’ya gönderilecek.
*Meclis’te asker kaçaklarını yargılama kanun tasarısı görüşülmeye başlandı.
*Antep’teki Fransız işgal kumandanları, Özdemir Bey kuvvetleri şehirden çıksın, yoksa Antep’i bombardıman etmeye devam edeceğiz diye nota verdiler.
*Roma temsilciliğine Cami Bey atandı.
*Alemdar’da R. Cevat: Görüyoruz ki Yunanistan, kısa zamanda Mustafa Kemal kuvveti denilen çapulcuları tamamen tenkil edecek diye yazdı.
*The New York Times: “Mustafa Kemal’in işleri iyi gitmiyor. Milliyetçi ordu moral çöküntüsü içinde. Avrupa’dan süpürülen Türklerin, dünya siyaset sahnesinden de bir daha dönmemek üzere silinip gitmeleri başlıca dileğimizdir.” diye yazdı.
(98 yıl önce Kuvayı Milliye ordusu İzmir’e girdi. Şerafettin Yüzbaşı’nın hükumet konağından indirdiği bayraklar arasında ABD bayrağı da var idi. Tarihte az görülen vahşet sonlandı. Tarihte hiç görülmeyen çok kısa sürede elde edilen çok yönlü başarıları gerçekleştirmesi çalışmalarına başlanıldı.)
9 EYLÜL 1920
*Kırşehir’den TBMM’ne gelen telgrafta; “Meclis’ten beklediğimizi bulamıyoruz. Son tehlikeye uğramadan düşünün taşının.
*İsyancılar, Zile’ye bağlı Ortaköy bucağını basarak Yozgat ve Boğazlıyan birliklerini bozguna uğrattılar.
*Kazım Karabekir’in, Doğu Cephesi birliklerinde erlerin çeşitli konulardaki görüşlerini öğrenmek için onların arasına çavuş kılığında soktuğu bir üsteğmenin raporundan; Kuvayı Milliye’ye güveniyorlar. Padişah’ı vatan haini, din düşmanı sayıyorlar. Kuvayı Milliye’yi dağıttığına, Mustafa Kemal’in kaçtığına inanıyorlar, vatan için ölmeye hazırlar .
*İngiliz Gizli Haber alma örgütünün bugünkü raporuna göre; Damat Ferit Paşa, Yunan Başbakanı Venizelos’la gizlice görüşmeye çabasında.
*Mütareke basınına göre; Bir suikasttan yaralı kurtulan Mustafa Kemal (..), hasta yaşamından ümit kesilmiş
10 EYLÜL 1920
*4 gün önce başlayan İkinci Yozgat Ayaklanmasını bastırmak üzere İkinci Kuvayı Seyyare, Eskişehir’den Ankara’ya nakledilmeye başlandı.
*Bursa’nın İnegöl kasabası ikinci kez işgal edildi.
*İngiliz Yüksek Komiseri Robeck, raporunda Sevr Anlaşması’na Anadolu’nun katılmasını sağlayacak biçimde girişimleri önerdi.
*Fransız Hükumeti’nin yarı resmi organı Le Temps: İster beğenin ister beğenmeyin. Bir Türk gücü yaşıyor. Bu güç kendi bilincine vardı. Hasta Adam’ın gürbüz, rahat durmaz çocukları var. Onun mirasını istiyorlar. Diye yazdı.
11 EYLÜL 1920
*İstiklal Mahkemeleri yasası kabul edildi.
*İstanbul’da mesken sorunu günden güne artıyor.
*Ermenilerin Oltu yöresindeki saldırısı karşısında, Türk kuvvetleri çekilmek zorunda kaldı.
*Kazım Karabekir, Halil Paşa’dan Bakü ya da Moskova’dan bir telsiz makinası sağlayarak göndermesini istedi.
12 EYLÜL 1920
*Emperyalizme ve kapitalizme karşı bağımsızlık ve halkın egemenliği ilkesini savun “Halkçılık Programı” hazırlandı.
*Dokuzuncu Kafkas Tümeni Komutanı Yarbay Halit Bey, Karabekir’in emri üzerine gece (12/ı3), Ermeniler üzerine harekâta geçti.
*İstanbul Hükumeti, İçişleri eski Bakanı ve Peyamı Sabah gazetesinin baş yazan Ali Kemal’i İngiliz Hükumeti nezdinde özel memur olarak tayin etti.
*Fransızların, Emir Faysal yönetimine son vererek işgal ettiği Şam ve Halep’te birer hükumet kuruldu.
13 EYLÜL 1920
*Şenkaya, Ermenilerden alındı.
*Mustafa Kemal Paşa, Mustafa Suphi’nin, mektubuna verdiği yanıtta; aynı amaç için çalıştıklarını belirtti.
*Karabekir, Mustafa Kemal’e, Celalettin Arif Bey’in Rize, Trabzon, Erzurum, Van, Beyazıt illerini içine alan Doğu illeri valiliğine atanmasını önerdi.
*Azerbaycan Elçiliği’ne atanmış olan Memduh Şevket Bey (Esendal), Baku’ya gitmek üzere Erzurum’dan ayrıldı.
14 EYLÜL 1920
*Görüşmeleri bir hayli çekişmeli geçen İçki Yasağı (Men-i Müskirat) Kanunu, 7’i kabul, 7’i ret oyuna rağmen başkanın kabul oyu vermesiyle kesinleşti.
*Kanuna göre, içki yapan, ithal eden ve satanlardan kıyye (okka) başına elli lira ceza alınacak, sarhoş olanlar para ve 3 ayla bir yıl arasında hapis cezasına çarptırılacak.
*Urfa’dan TBMM’ elen telgraftan; “Güzel şehrimizin dörtte üçü yerle bir olmuştur. Memleketin geleceği meçhul görünmektedir. Herkes Kılıç Ali Bey’e güvenmekte ve onu beklemektedir. Onu, Kuvayı Milliye kumandanı adıyla ve müfrezesiyle birlikte bize yetiştiriniz.”
*Ali Fuat Paşa, Eskişehir’den Mustafa Kemal Paşa’ya gönderdiği yazıda, komünizm konusundaki tutumunu sordu
15 EYLÜL 1920
*Ankara Karabekir’e, Ermeniler üzerine bir harekâtın fayda ve zararlarını, Kızılordu ile birlikte bir harekâtın mümkün olup olmadığını sordu.
*Fransızlar, Antep’teki Türk mahallelerini ağır toplarla dövmeye, Antep Kuvayı Milliyesi ve halkı, direnmeye devam ediyor.
*Alemdar gazetesi; Koskoca Osmanlı Devleti, harap ve perişan bir fakir evine döndü.
*Yenigün gazetesi; Düşman pire ise sen onu deve gör. Yunan kim oluyor deme. Rahat rahat oturma.
