Kendisi de Kazan Tatar Türkü ve aydını olan yazar Roza KURBAN’ın kapsamlı araştırmaları sonucunda derleyip yazdığı eseri 2 cildi buldu.
Yazarın ifadeleriyle kitap(1-2) şöyle tanıtılıyor:
“Kazan Tatarları, köklü geçmişi ve zengin bir kültürü olan bir millettir. Kazan Tatarları ve edebiyatı koca bir çınara benzer. Her ne kadar yüzyıllarca bu çınar ağacının dalları kesilerek, kırılarak yok edilmeye çalışılsa da bu girişimlerin büyük bölümü başarısızlıkla sonuçlanmıştır.
Tarihçilerin tespitine göre, Kazan Tatarlarının kökeni Hun İmparatoru Atilla’ya (400–453) dayanmaktadır.
Kazan Tatar edebi dili ve edebiyatı, tarihi süreç içerisinde farklı dönemlerden geçmiştir. 1552 yılında Kazan Tatarlarının son devleti olan Kazan Hanlığı, Ruslar tarafından işgal edildikten sonra edebiyat büyük sekteye uğramıştır.
Ancak Rusların Hıristiyanlaştırma yoluyla Ruslaştırma siyaseti yürütmesinden dolayı, Kazan Tatarları millet olarak var olma mücadelesi vermiştir.
Onun için, Kazan Tatar edebi dilinin tarihi gelişmesinin dönemlere ayrılmasında, XVI. yüzyılın ikinci yarısı ve XVII-XVIII. yüzyıllar “Tatar millî edebi dilinin gelişmesinde iki hazırlık dönemi” şeklinde adlandırılmaktadır.
